Δευτέρα 28 Απριλίου 2014

Άγγελε, μόνο στ’ όνειρο μου δίνεις τα φτερά σου; ...

δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά, κι ελεύθεροι να μείνουν


...O Aπρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε, 
Kι’ όσ’ άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ’ άρματα σε κλειούνε. 
Mάγεμα η φύσις κι’ όνειρο στην ομορφιά και χάρη, 
H μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι· 
Mε χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κραίνει· 
Όποιος πεθάνη σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει. 
.........
Tρέμ’ η ψυχή και ξαστοχά γλυκά τον εαυτό της. 
Mία φούχτα χώμα να κρατώ και να σωθώ μ’ εκείνο. 
.........
Άγγελε, μόνο στ’ όνειρο μου δίνεις τα φτερά σου*; 
Στ’ όνομ’ Aυτού που σ’ τα ’πλασε, τ’ αγγειό τσ’ ερμιάς τα θέλει. 
Iδού που τα σφυροκοπώ στον ανοιχτόν αέρα, 
χωρίς φιλί, χαιρετισμό, ματιά, βασίλισσές μου! 
Tα θέλω γω, να τα ’χω γω, να τα κρατώ κλεισμένα, 
εδώ π’ αγάπης τρέχουνε βρύσες χαριτωμένες. 
.........
Θύρες ανοίξτ’ ολόχρυσες για την γλυκιάν ελπίδα.

Διονύσιος Σολωμός Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

υγ. 
*Και τότε θα γίνω ένας εκπεσών στην αγκαλιά σου άγγελος.

Κυριακή 27 Απριλίου 2014

προσοχή ! η αισιοδοξία είναι μεταδοτική


θάχετε καταλάβει ασφαλώς ότι είμαι από τα πιο αισιόδοξα άτομα του κόσμου. τόσο που πολύ με θεωρούν χαζοχαρούμενο. για να διαλύσω κάποιες περί του αντιθέτου της αισιοδοξίας μου εντυπώσεις που ενίοτε καλλιεργούνται από το κλίμα κάποιων αναρτήσεων του βlog-επηρεασμένων από το κλίμα της μεγάλης βδομάδας βεβαίως- σκέφτηκα να σας εκθέσω μερικούς από τους λόγους της αισιοδοξίας μου.

πρώτον: διάβασα χθές εδώ ένα κείμενο και από ό,τι κατάλαβα πάτο δεν έχουμε πιάσει και μάλλον δεν θα πιάσουμε και ποτέ. όπερ μεθερμηνευόμενον κατηγορηματικώς δηλοί πως το δοχείο με το ξύγκι-κοινώς λίπος, κατά τους κοινωνιολόγους κάλος- είναι μισογεμάτο παρόλη την αφαίμαξή του από την καπιταλιστική κρίση. έλεγε ακόμη το κείμενο πως μόνο μια καταστροφή γιγαντιαίων διαστάσεων μπορεί να αφυπνίσει τις μάζες που κατά τον αρθρογράφο περνάνε τη φάση της αφασίας.

δεύτερον. αυτή η πληθύς των αφασιακών με κάνει ακόμη πιο αισιόδοξο και ταυτόχρονα πιο επιφυλακτικό απέναντι στις θεωρίες του κ. Μακριδάκη περί αποτοξίνωσης από τον καπιταλισμό. να βαδίσουμε λοιπόν όπως βαδίζουμε, χωρίς καμμία παρέκλιση είναι μια αισιόδοξη, πολύ αισιόδοξη διδαχή.

ο τρίτος λόγος της αισιοδοξίας μου εδράζεται στο γεγονός πως και το έλλειμμα και το χρέος αυξάνονται χωρίς το λίπος να μειώνεται αισθητά. σε πολύ λίγα χρόνια δε, ίσως και μέσα στα 10 επόμενα, δεν θα αρκεί να πουληθεί όλη η χώρα και οι κάτοικοί της μαζί για να ισοσκελίσουν τα ελείμματα της δεκαετίας. για να αποσβέσουν το χρέος ολόκληρο ούτε κουβέντα. επομένως ας τα λάβουν αυτά υπόψη τους οι παροικούντες περί τη βαβέλ της Συριζίας. 

ο τέταρτος και τελευταίος για σήμερα λόγος είναι ότι ακόμη και οι οπαδοί της αριστεράς ουδόλως κατά βάθος πείθονται περί μιας επερχόμενης καταστροφής. το δηλώνουν ξεκάθαρα: Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ασχολείται καθ' επάγγελμα με το ρατσισμό, το ΚΚΕ με την ανάνηψη, δια της πλύσεως εγκεφάλου, των αποππλανηθέντων οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕμλ με το μλΚΚΕ, το ΣΕΚ με την ΔΕΑ, η μια συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ με την άλλη και όλες μαζί με τις υπουργικές καρέκλες που τους ...περιμένουν. κάλιο πέντε και στο χέρι διαμηνύουν οι συριζαίοι στους οπαδούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο χώρο της αριστεράς, που δεν βαρέθηκαν από ό,τι φαίνεται να περιμένουν πότε θα κοπεί το επίδομα γάμου με τη δεξιά που θεσπίστηκε επί μητσοτακέΐκου, μπας και ο κουτσούμπας πιάσει τα καλάσνικωφ του αρπαχτού σιοσαλισμού. 

όλοι αυτοί, τα δεκάδες στελέχη, μέλη και οπαδοί της αριστεράς φαίνεται και δείχνουν σε κάθε στιγμή την αισιοδοξία τους. και δεν μας επιτρέπεται να αγνοούμε ότι η αριστερή σκέψη και διανόηση είναι η πρωτοπόρα σε κάθε εποχή. όλοι αυτοί λοιπόν είναι οι πιο αισιόδοξοι έλληνες-κάτοικοι αυτής της χώρας. πιο αισιόδοξοι ακόμη και από τα εκατομμύρια των καναπεδάτων, των αφασιακών, των χάπατων ανά την επικράτεια. εγώ γιατί να γίνομαι κλαψομούνης δηλαδή ;

οι μόνοι απαισιόδοξοι σ' αυτή τη χώρα τελικά είναι οι δυό πρωθυπουργοί της, ο Αντώνης και ο Μπένυ. άντε και μερικοί υπουργοί τους. ίσως γιατί βλέπουν το δοχείο με το λίπος τους νάναι μισοάδειο, ίσως γιατί έχουν υψοφοβία. και όμως αν διέθεταν ελάχιστη πολιτική κουλτούρα θάπρεπε νάναι οι πιο αισιόδοξοι κάτοικοι του πλανήτη.

άντε σας αφήνω τώρα για να πάω κι' εγώ στον επαναστατικό και άκρως αισιόδοξο περίπατο με τον Γαβριήλ -περίπατο σαν αυτό που θα κάνει στις εκλογές και ο ΣΥΡΙΖΑ. ο οποίος περίπατος όπως θάχετε μάθει θα καταλήξει στο σπίτι όπου διέμενε κάποτε ο πιο αισιόδοξος έλληνας, ο ποιητής Ναπολέοντας Λαπαθιώτης. Σας αφιερώνω λοιπόν ένα από τα αισιόδοξα πολύστιχά του καθώς και ένα μελοποιημένο για να ρθείτε στο τσακίρ κέφι...

Στὴ φυλακή...
Στὴ φυλακὴ μὲ κλείσανε
οἱ δυνατοὶ τοῦ κόσμου
κι ἔσπασα πόρτες, κλειδωνιές,
νά ῾ρθω σὲ σένα, Φῶς μου!

Τὰ σίδερα λυγίσανε
ἀπὸ τὸ βογγητό μου
καὶ στέρεψαν γιὰ νὰ διαβῶ,
κι οἱ ποταμοὶ τοῦ δρόμου...

Καὶ σὰ τρελός σε γύρεψα,
μὰ σὺ δὲν ἐφαινόσουν!
Καὶ πικραμένος, γύρισα
νὰ μὲ ξανακλειδώσουν...

Εξάρχεια: στα ίχνη της ιστορίας και της ζωής της γειτονιάς

Φωτογραφίες από τον περίπατο του υποψηφίου δημάρχου Αθήνας Γαβριήλ Σακελλαρίδη και των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων του συνδυασμού "Ανοικτή Πόλη" στη γειτονιά των Εξαρχείων.

Ο περίπατος ξεκίνησε από το σχολείο του Πικιώνη στην οδό Σίνα, συνεχίσθηκε στο σχολικό συγκρότημα στην οδό Πρασσά (που πλέον έκλεισε με απόφαση του υπουργείου παιδείας) και στη συνέχεια σταμάτησε στο κατειλημμένο από τους κατοίκους της περιοχής Πάρκο Ναυαρίνου.


Μέσω της οδού Τζαβέλα όπου απετήθη φόρος τιμής στους αγώνες της νεολαίας το 2008 έφτασε στο απειλούμενο με κατεδάφιση λαϊκής αρχιτεκτονικής οίκημα στην οδό Θεμιστοκλέους και Τζαβέλα και στη συνέχεια στην πλατεία Εξαρχείων μπροστά από την μπλε πολυκατοικία.


Μέσω της πεζοδρομημένης οδού Θεμιστοκλέους ανέβηκε ως την οδό Ερεσσού και στη συνέχει μέσω της οδού Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας κατευθύνθηκε στο κτήριο του υπουργείου Πολιτισμού όπου κατά τη διάρκεια της δικτατορίας βασανίσθηκαν χιλιάδες αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα.


Ο περίπατος κατέληξε στο σπίτι όπου έμενε ως το τέλος της ζωής του ο ποιητής Ναπολέων Λαπαθιώτης. Συγκινητική ήταν η απαγγελία δύο ποιημάτων του από την ηθοποιό και υποψήφια δημοτική σύμβουλο του συνδυασμού της Ανοικτής Πόλης Αννίτα Δεκαβάλλα.


Ὅταν βραδιάζει 
Ὅταν βραδιάζει, μέσα μου, ξυπνοῦν τὰ περασμένα... 
Ξυπνοῦν ἀργά, σὰ μουσικὲς νεκρὲς ἀπὸ καιρό, 
σὰ μουσικὲς ποὺ χάθηκαν, καὶ ποὺ τὶς λαχταρῶ, 
κι ἔρχονται πάλι, μαγικὰ κι ἀνέλπιδα, σὲ μένα... 
Πόθοι, παράπονα παλιά, νοσταλγικὲς φωνές, 
λόγια βαθιὰ κι ἀξέχαστα, κι ὡστόσο ξεχασμένα, 
παράξενα χειμαιρικὲς ἀγάπες μακρινές, 
ὅπως ἡ φλόγα μιᾶς αὐγῆς, ὑψώνονται σὲ μένα 


Μιὰ βρύση, τότε, μαγική, μοῦ λύνεται ξανά, 
καὶ τὸ τραγούδι ρυθμικὸ στὰ χείλη μου ἀνεβαίνει, 
ἕνα τραγούδι καθαρό, καθὼς τὰ δειλινὰ 
ποὺ μέσα του λυτρώνονται, καὶ ζοῦν οἱ πεθαμένοι...



Πολλοί ήταν αυτοί που αναφέρθηκαν λεπτομερώς σε κάθε σημείο αναφοράς του περιπάτου τονίζοντας την ιστορία τους, επισημαίνοντας τα καίρια προβλήματα του χώρου, ανακαλώντας μνήμες πολιτισμού και αντίστασης. 

σ

Ο Νίκος Σαραντάκος μίλησε για αρκετή ώρα στον τελευταίο σταθμό του περιπάτου στο σπίτι του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη τόσο για τη ζωή και το έργο του ποιητή όσο και για το σπίτι όπου έζησε και τη σημασία του για την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Στη συνέχεια αναφέρθηκε λεπτομερώς σε όλη την ιστορία της πόλης, από την ανακήρυξή της ως πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους ως τις μέρες μας. Αναφέρθηκε στα τοπωνύμια των γειτονιών της, στα ποτάμια και τους λόφους της, στους ανθρώπους και τις κοινωνικές ομάδες που διαμόρφωσαν την υφή του πολεδομικού, πολιτικού και κοινωνικού ιστού της. Ήταν μια ομιλία για τη ψυχή της Αθήνας, μια αναστήλωση των λέξεών της, των λέξεων της πόλης που ζούμε.

Κάθε δρόμος, κάθε σταθμός του περιπάτου είχε το συμβολισμό του και υποδήλωνε το ενδιαφέρον του Γαβριήλ Σακελλαρίδη και των συνεργατών του τόσο για την ιστορία της γειτονιάς όσο και για τα προβλήματά της.


Τον περίπατο που ήταν ενταγμένος στον προεκλογικό αγώνα της Ανοικτής Πόλης, δημοτικής παράταξης στο Δήμο Αθήνας, ακολούθησαν εκατοντάδες κάτοικοι της γειτονιάς αλλά και μέλη συλλογικοτήτων και εγχειρημάτων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

Ευχόμαστε σε κάθε υποψήφιο ο αγώνας του να πιάσει τόπο όχι για αυτούς αλλά για την πόλη και τη γειτονιά. Ευχόμαστε η ευαισθησία τους να απλώνεται κάθε στιγμή, ξεκινώντας από το βάθος του κόσμου τους και αγγίζοντας την ψυχή κάθε ξεχασμένου γείτονά μας.

Σάββατο 26 Απριλίου 2014

μίλα μου μέλισσα

δεν υπήρχε τίποτα το σκοτεινό στη μάχη της με το χρόνο. το επιβεβαίωνε κάθε στιγμή το γαλήνιο βουητό της, το ανάλαφρο πέταγμά της από ανθό σε ανθό. και σαν άγγιζε το βάθος του ανθού, εκεί όπου πρόσχαρα αυτό την υποδέχονταν, άφηνε κάθε φορά κι' από μια, την ίδια απαράλλαχτη παραγγελιά: πες στη νύχτα να μη με περιμένει.

και σαν άπλωσα το χέρι ν' αγγίξω έναν ταπεινό ανθό, πετάχτηκε έξω, σαν νάθελε να με επιπλήξει για το βέβηλο του αγγίγματός μου, για τη σύληση μιας ύλης ιερής από τους στήμονες του ανθού.

λαμπρή, ανήμερα στην πόλη...


Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός...

την παρατηρούσα ώρα, στη βεράντα με τα καχεκτικά της αλλά φιλόξενα λουλούδια να σέρνεται ακάματη από ανθό σε ανθό επιλέγοντας με θεϊκή οικονομία όσα ήθελε να επισκεφτεί. ούτε ο άνεμος, ούτε η ωχρότητα του φωτός της μήνυαν να βιαστεί, να γυρίσει πίσω στο ταπεινό της εργαστήρι και σπιτικό.


Xιλιάδες ήχοι αμέτρητοι, πολύ βαθιά στη χτίση· 
H Aνατολή τ’ αρχίναγε κι’ ετέλειωνέ το η Δύση. 
Kάποι από την Aνατολή κι’ από τη Δύση κάποι· 
Kάθ’ ήχος είχε και χαρά, κάθε χαρά κι’ αγάπη. 

βροχή εικόνων από τον ακατανόητο μικρόκοσμο ενός ζωϋφιού, μιας αγριομέλισσας, από αυτές που επιμένουν να ζούν στην πόλη. εικόνες που μας οδηγούν, άλλοτε στην αβίαστη αναζήτηση των απολεσθέντων, στον συνεορτασμό με το αδιαχώρητο των ονείρων μας, κι' άλλοτε οδηγούνται δέσμιες στο κόσκινο της λογικής.

ρέγχοντας την καθημερινότητά μας, γεμίζουν οι σελίδες του βιβλίου της. σε λίγο θ' ανάψουν οι φωτιές πίσω από το βουνό, καίγοντας και αυτής της μέρας το βιβλίο-κάθε μέρα και πιο αδειανό, ώστε πόθοι και όνειρα, μίση και πάθη να γίνουν του κόσμου μας οι στάχτες, να μείνουν ανερμήνευτα, όρκος και στοίχημα της σκιάς του καθενός, σκοτάδι, παράγωγο μιας πανάρχαιης απορίας, που συνωστίζεται στις άκρες του κόσμου για να καταποντιστεί μια μέρα στις ρωγμές των οριζόντων μας. 

σ' αυτή τη θανάσιμη δυσαρμονία της καθημερινότητάς μας με τον θεό που κατοικεί βαθειά μέσα μας, αναλώνουμε την φωτεινότητα που ο καθείς μπορεί να δανειστεί. με όρους άλλοτε δικούς του, εισβάλλοντας με κραυγές στους ναούς της και άλλοτε με κεφάλι σκυφτό και βλέμμα χαμηλωμένο στην άσβεστη λαμπάδα της, έχοντας επίγνωση του απροσμέτρητου της κενότητάς του. 


κι' αφέθηκα να κυλήσει ο χρόνος ώσπου το γαλήνιο βουητό του ζωϋφιού να αποδιώξει το βουητό της πόλης. να κυλήσει ο χρόνος ώσπου στο άδειασμα του νού ν' αποζητήση η ψυχή την έξοδο από  το σκοτεινό πηγάδι, από το ανήλιο των προσδοκιών. κι' εκεί στο βωμό της συγχώρεσης, κάνοντας μιαν ακόμη θυσία, που το φώς της μέρας της επόμενης θα περιέπαιζε, κείνη τη στιγμή αναλογίζομαι ποιά από τα έργα μου μπορούν να μπούν στο ζύγι αντίβαρο στο εργόχειρο αυτής της μέλισσας, πως η αφοσίωσή μου μπορεί να δαπανηθεί χωρίς ευάρεστους επιμερισμούς, σε πόσους ανθούς σηκώνει η ψυχή μου να περιπλανηθεί, ευγνωμονώντας τους για τούτη τη στέρεη ύπαρξή τους.

και μιλώ,
σε σένα που γνωρίζεις το κάθε χρώμα, την κάθε μυρωδιά του πλανήτη, τις άστοχες διαδρομές στην κάθε σπιθαμή του ορατού και αόρατου κόσμου σου. που γροικάς το βάρος του λασπωμένου χώματος πάνω από τις μνήμες των νεκρών. που παρηγορείς τ' απελπισμένα χέρια πεινασμένων παιδιών. που της νύχτας τους βουβούς αναστεναγμούς της κούρασης τους κάνεις τραγούδι. που τη σκοτεινή όψη του κάλπικου νομίσματος δέχεσαι αγόγγυστα σαν ανταμοιβή του ημερήσιου μόχθου σου.


μίλα μου μέλισσα,

για την ανάσταση που γενά των λαθών η συγχώρεση και των σφαλμάτων η αβλεψία. το αγόγγυστο της περιπλάνησης και το αδιατάρακτο της συνύπαρξης. για το φώς που γενά το ενιζόμενο των ορατών και των καταχθονίων του κόσμου μας. κι' εγώ θα πώ στη νύχτα να μη μας περιμένει.

Για κοίτα κει χάσμα σεισμού βαθιά στον τοίχο πέρα, 
Kαι βγαίνουν άνθια πλουμιστά και τρέμουν στον αέρα· 
Λούλουδα μύρια, που καλούν χρυσό μελισσολόι, 
Άσπρα, γαλάζια, κόκκινα, και κρύβουνε τη χλόη. 

Τετάρτη 16 Απριλίου 2014

μολυβένια πανσέληνος


μολυβί το χρώμα του φεγγαριού απόψε, αντανακλά την κόψη των σπαθιών στα κεφάλια των αστέγων. τους μαζεύουν εδώ κι' ένα μήνα τώρα από τους δρόμους: κανένας άστεγος χωρίς στέγη κάτεργου επιτάσσει το νέο project που μόλις προχθές μετά βαϊων εξήγγειλε  ο μολυβένιος πρωθυπουργός. τους χώνουν στις παραμονεύουσες κλούβες σε κάθε γωνιά της πρωτεύουσας κι από κεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. μετά βλέπουμε. 

μολύβι ο ουρανός απόψε και κάθε νύχτα που έρχεται. ντροπή, βαναυσότητα, φρίκη, βαρβαρότητα, απανθρωπιά: λέξεις που αποχρωματίστηκαν, έννοιες που ξέφτισαν για να ανταποκριθούν στις ανάγκες μιας νέας εποχής, τόσο άγνωστης, τόσο τρομαχτικής. ίσως και για να λησμονηθούν για πάντα.

ξέφτισμα-εργόχειρο των νέων ναζιστών. στη χώρα που κάποτε καυχήθηκε για τη δημοκρατία της, στην ίδια χώρα που σήμερα γεννιέται και αντρώνεται ένα νέο πολίτευμα μολυβένιας απόχρωσης, ας βρεί κάποιος το όνομά του. δεν είναι ο ναζισμός που γνωρίσαμε, είναι κάτι πιο δυσώδες. που δεν οικοδομεί μια νέα φυλή από τα σπλάχνα των αρίων, αλλά από την ύλη της πυρακτωμένης λόγχης που εισβάλλει στα κύταρα, εμφυτεύοντας ένα άλλο γενετικό πρόπλασμα. είναι ο εξολοθρευτής που αποδομεί το DNA των κυττάρων, αποκόπτει κάθε γέφυρα επικοινωνίας του νοητού με τις αισθήσεις, απονεκρώνοντας κάθε προσλαμβάνουσα απόληξη νευρικού κυττάρου. σώμα τεμαχισμένο, ακατοίκητο από αισθήματα, κορμί που συγκροτείται και σέρνεται από νεύματα αυτοσυντήρησης.

μολυβί το χρώμα του φεγγαριού και του κόσμου όλου. αντανακλά την κόψη των σπαθιών πάνω από το κεφάλι του Διονύση που η περπατησιά του σταμάτησε εδώ, δυό μέτρα μακρυά από τη βιτρίνα του γωνιακού καταστήματος πανεπιστημίου και ιπποκράτους. θα φτύσεις το γάλα της μάνας σου βρωμιάρη. ακούω αυτό το μίσος να κινεί τα δυό χέρια του καταστηματάρχη παπουτσιών, ή υπαλλήλου του άραγε ; βλέπω το μίσος στη φωνή του, άμεση δράση ; αστυνομικό τμήμα; ιπποκράτους και πανεπιστημίου γωνία έχουμε έναν άστεγο, μεθυσμένο, εμποδίζει τη δουλειά μου. καλεί κάθε αρχή και εξουσίαμιλά και στα δύο κινητά.

πληρώνει τους φόρους και δικαιούται, απασχολεί υπαλλήλους, προσφέρει ψωμί σε τρείς οικογένειες, δικαιούται. να διατάζει την εξουσία, να ρουφιανεύει στις αρχές, να νοιάζεται για τη δουλειά του. και αν του ήταν βολικό στην όσφρηση να τον πλησίαζε πιο κοντά, θάρριχνε και μερικές κλωτσιές στο αγρίμι που ήλθε να του χαλάσει την εργασιακή του βιτρίνα.

θα φτύσεις το γάλα της μάνας σου βρωμιάρη. αισθάνεται πως κανείς δεν ακούει τους κρυφούς του πόθους, κανείς δεν αναγνωρίζει το δίκηο του, την ευεργεσία του στην ανοικοδόμηση της χώρας. οι άνθρωποι περπατούν αδιάφοροι για κάθε τί που συμβαίνει πλάϊ τους, βιάζονται να φθάσουν στο κλουβί του εγώ τους. η βελανιδιά του Γκαίτε* έχει εδώ και χρόνια ξερριζωθεί, ο ίσκιος της δεν γέρνει πια στις σελίδες των βιβλίων.

οι πωλήτριες έφυγαν, έμεινε ο γιγαντόσωμος, κουρεμένος γουλί. κατέβασε τα ρολά, όχι δεν ήταν υπάλληλος, ήταν τ' αφεντικό, ο καταστηματάρχης. βγήκε στο πεζοδρόμιο και περίμενε κάποιον να τον νοιώσει- να αποκαταστήσει την ευπρέπεια του χώρου, να αποκαταστήσει στα μάτια του το κύρος του κράτους. η ομάδα ΔΙΑΣ που κατέφθασε κι αμέσως μετά' αυτοί οι περιπολούντες πεζικάριοι, σύνολο καμμιά δεκαριά με γκλομπ και σπαθιά που εκστόμιζαν σφαίρες, αναγνώρισαν χωρίς δεύτερη κουβέντα το δίκηο του καταστηματάρχη. τί έχουμε εδώ ; αυτός είναι ;

ώρα 8.30 βράδυ, απόψε θάχουμε πανσέληνο, μολυβένια πανσέληνο. τα γκλομπ βγαίνουν από το ζωνάρι, ξεστομίζονται απειλές, διαταγές, οι φόροι αποσβένονται. αυτός τρέμει, αυτός υπακούει, αν και θα προσευχόταν εδώ-απόψε-τώρα νάταν το τέλος του, να φτύσει ξανά και για τελευταία φορά της μάνας του το γάλα, ξερνόντας αίμα. υπακούει όμως, όπως όλοι οι του καιρού μας, κι ας μην έχουμε τίποτα να χάσουμε. τον οδηγούν σαν το γέρικο άλογο, βίτσα τα γκλομπ, οι απειλές. ανεβαίνουν την ιπποκράτους, φθάνουν στην ακαδημίας, στρίβουν αριστερά, φθάνουν στον προορισμό. έξω από του πατάκη το βιβλιοπωλείο, όπως και σε κάθε γωνιά της πόλης, ο προθάλαμος του στρατοπέδου συγκέντρωσης. κλούβες σιδερόφρακτες, οι κλούβες του μπόγια, η κλούβα των θυμάτων μιας επιδημίας λεϊσμανίασης κατ' εκείνους που για να θεραπευτείς φτύνεις όλο σου το αίμα, το φτύνεις.

ακόμη και η φυλή του μπένυ έμεινε άναυδη από την εξαγγελία του νέου project από τον μολυβένιο πρωθυπουργό. αφού πρώτα φρόντισε το επιτελείο του να τους μαζέψει από την πόλη, να μείνουν οι λίγοι για τις κάμερες, όσοι θα χωρέσουν στο δρακοπούλειο ίδρυμα. ήταν δομή υγείας, με πλήρη εξοπλισμό για τις ανάγκες κάθε αδύναμου κι' έκλεισε η κυβέρνηση του μολυβένιου γιατί διδάχτηκε από το ναζισμό πως περισσότερη δυστυχία θρέφει θεριά, περισσότερη πείνα εκτρέφει ύαινες. 

άναυδος ο μπένυ διέγνωσε αθέμιτο ανταγωνισμό στα σπλάχνα της κυβέρνησης. διέγνωσε υπέρμετρη αυταρέσκεια στο ύφος του εξαγγέλοντος. διέγνωσε πως όλα τούτα μυρίζουν εκλογές, καλλωπίζουν το λίκνο της οριστικής του αφάνειας. ο μετεξελιγμένος ναζί έχει ακόμη έργο και μέλλον μπροστά του, έχει να ολοκληρώσει τη μετάλλαξη των ανθρώπων της επικράτειάς του.

ψάχνουν οι βαλτοί του με τα κιάλια τη μέρα και με τους προβολείς τη νύχτα κάθε γωνιά της πόλης να βρούν τους αταίριαστους, μετά τους ασύντακτους, μετά μένα και σένα.  

ώρα εννέα παρά, πίσω, γωνία ιπποκράτους και πανεπιστημίου, στον εύρρυθμο πια χώρο, προέκταση της επικράτειας του ρουφιάνου καταστηματάρχη, αφήγηση μαρτυρίου σε κάποιον που περίμενα... 

-καλησπέρα, έχουμε πανσέληνο απόψε, 
-μολυβί πανσέληνο

... σταγόνα-σταγόνα η ρακί, γουλιά-γουλιά η μπύρα στο καφενείο λίγη ώρα μετά. δεν μπορεί να συνέβη αυτό μπροστά μας, μπροστά στα μάτια μας. και συνεχίζουμε να πίνουμε μολυβένια ουσία, αλλάζοντας σταλιά-σταλιά το κόκκινο, αλλάζοντας το αίμα μας, μεταλλασσόμενοι σε μολυβένιες υπάρξεις. η βαρβαρότητα δεν είναι πια μαύρη, η απανθρωπιά δεν είναι πια φαιά. και η ντροπή δεν είναι πια κόκκινη γιατί δεν υπάρχει.

* το 1937 και αφού οι ναζί, είχαν εδραιωθεί για τα καλά στην εξουσία και με τις ευλογίες της φιλελεύθερης δύσης, ξερρίζωσαν την αιωνόβια βελανιδιά στους λόφους της Βαϊμάρης, ο ίσκιος της οποίας ήταν το καταφύγιο του Γκαίτε, του Σίλλερ και άλλων γερμανών διανοουμένων.

Δευτέρα 14 Απριλίου 2014

Οι περιπέτειες ενός "προσκυνητή" (Πασχαλινή υμνογραφία)

Υπάρχουν στη βυζαντινή υμνογραφία μικρά μελωδικά αριστουργήματα γραμμένα και μελοποιημένα από αιώνες κατ' εξοχήν από Σύριους υμνογράφους. Ένας εξ' αυτών ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός μαθητής και κατ' άλλους και αδελφός εξ υιοθεσίας με τον Κοσμά* συνέθεσαν στιχουργικά και μελωδικά ίσως τους πλέον αξιόλογους βυζαντινούς ύμνους. Ήταν οι μόνοι από τους υμνογράφους της Ανατολικής εκκλησίας που δεν ενέδοσαν στα αργύρια αυτοκρατόρων και πατριαρχών (όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός) να τεθούν ως υμνογράφοι κατ' αποκλειστικότητα στην υπηρεσία του ορθοδόξου δόγματος. Ο Κοσμάς λάτρης της ελληνικής παιδείας και άριστος χειριστής της ομηρικής διαλέκτου, παρότι γεννήθηκε στην κάτω Ιταλία, έγραψε πολλούς από τους ύμνους στην ομηρική διάλεκτο (χαρακτηριστικότερη περίπτωση ο ένας από τους δύο κανόνες των Χριστουγέννων).

Έζησαν και συνέθεσαν πολύ πριν αρχίσει να κυριαρχεί ο "ταλιμπανισμός" στη βυζαντινή υμνογραφία "εξαιρετικό δείγμα" του οποίου αποτελεί ο σαδομαζοχιστικός Μεγάλος Κανόνας του Ανδρέου Κρήτης. Έκτοτε, όπως ομολογεί ακόμη και ο Παν. Τρεμπέλας του σκοταδιστικού Σωτήρα (στο σύγγραμμά του Εκλογή ελληνικής ορθοδόξου υμνογραφίας, εκδ. Σωτήρ), η γλώσσα της υμνογραφίας κατέστη ανέμπνευστη, ρέπουσα βαθμηδόν προς τον "ξύλινο λόγο", με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα και αφετηρία την υμνογραφία των Στουδιτών, κινήματος με ρίζες στον 5ο αιώνα αλλά με σημαντική επίδραση σε όλη τη Βυζαντινή από τον 9ο αιώνα και μετά. Το κίνημα των Στουδιτών (κάτι ανάλογο με το κίνημα της Χρυσοπηγής σήμερα) ήταν φανατικός πολέμιος κάθε ιδέας κοινωνικής και οικονομικής μεταρρύθμισης, υπερασπιζόμενο με κάθε μέσο τα δικαιώματα των μονών αλλά και το αλάθητο των πατριαρχών. Μεγάλη δε ήταν η συμμετοχή του σε πράξεις βίας κατά του κινήματος των Ζηλωτών αλλά και του κινήματος των Βογομίλων σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων πέντε αιώνων της αυτοκρατορίας.

Σταδιακά η υμνογραφία πέρασε στην υπηρεσία της άρχουσας τάξης του Βυζαντίου. Αυτοκράτορες, κόλακες κάθε είδους, εραστές και ερωμένες πατριαρχών και αυτοκρατόρων άναδείχθηκαν ως μεγάλοι υμνογράφοι, ακολουθούντες το ύφος γραφής του Θεοδώρου του Στουδίτη αλλά και του Ανδρέου Κρήτης. Πλείστα δε τροπάριά τους δεν μελοποιήθηκαν παρά πολύ αργότερα κατά τον 16ο αιώνα από επίδοξους μελοποιητές αφοσιωμένους στην υπηρεσία των νέων αυτοκρατόρων-σουλτάνων (Κουκουζέλης, Καβάσιλας, κ.λπ.). Ένα λαμπρό δείγμα υμνογραφίας της εποχής είναι η περίπτωση της Κασσίας της μοναχής που αναφέρω πιο κάτω.

Για να μη γίνομαι κουραστικός σχεδόν πάνω από το 50% της υμνογραφίας που ακούμε σήμερα έχει γραφεί από τη δεύτερη χιλιετία και μετά, εξοστρακίζοντας κάθε άλλη "ηπιότερη" αλλά και μουσικότερη υμνογραφική σύνθεση. Για παράδειγμα οι λεγόμενοι παρακλητικοί κανόνες (όπου αρχικά γράφτηκαν για την παναγία ντε και καλά σαν τείχος προστασίας για πάσα νόσο και μαλακία) σήμερα κάθε ταλιμπάνος "άγιος" έχει καμμιά δεκαριά παρακλητικούς στην πίστωσή του. Είναι δε χαρακτηριστική η περίπτωση όπου καθημερινά σε δεκάδες ναούς ανά τη χώρα ψάλλεται ο παρακλητικός κανόνας στον "άγιο" Λουκά τον ιατρό, "θύμα της  κομμουνιστικής βαρβαρότητας" κατά τους συναξαριστές της Χρυσοπηγής. Γνωστά είναι επίσης τα περίφημα εγκώμια της Μεγ. Παρασκευής όπου κάθε μωροφιλόδοξος προσέθετε (με το αζημίωτο) δίστιχα κατά κανόνα προς τιμή των βασιλέων, του στρατού, της χωροφυλακής, κ.λπ. Μέγας τέτοιος υμνογράφος του τελευταίου αιώνα είναι ο διαβόητος Νεκτάριος Αιγίνης άγιος στη συνέχεια με διάταγμα της Φρειδερίκης για τις καλές του υπηρεσίες σαν "διαφωτιστής" κορασίδων αλλά και μεταμελημένων αναρχοκομμουνιστών. Όμως ξεφύγαμε από το θέμα μας...

Πιστεύω όμως η διαφυγή αυτή ήταν αναγκαία για να γίνει αντιληπτή η αξία -όχι μόνο η μελωδική- αλλά και η κοινωνική πολλών υμνογραφικών συνθέσεων που ενσωματώθηκαν παλαιόθεν στην υμνογραφία της ορθοδοξίας αλλά που ταυτόχρονα με τον καιρό εξοστρακίζονται ανάλογα με τις ανάγκες της διαφύλαξης του κατεστημένου φρονήματος του ποιμνίου αλλά και τις αναφυόμενες διαρκώς ανάγκες συγγραφής νέων συνθέσεων, όλο και πιο στρατευμένων σε αυτό το σκοπό. Ρόλο που μεγάλοι και γνωστοί σήμερον ψαλτάδες (βλ. κλίκα Αγγελόπουλου, Στάθη, παλιότερα Περιστέρης, Στανίτσας)  απεδέχθησαν ασμένως.

Πριν μερικά χρόνια συζητώντας με τον Δημ. Κοσμόπουλο του είχα αναφέρει ότι πλέον σε όλες τις ακολουθίες συμπιέζεται χρονικά το μέρος του όρθρου όπου ψάλλονται τα εκ παραδόσεως υμνογραφικά) και το μέρος της θείας λειτουργίας επεκτείνεται (με τα χιλιάδες Κύριε ελέησον σε όλους τους τόνους και ρυθμούς) υποβάλλοντας το ποίμνιο σε πειθαναγκασμό. Συμφώνησε κι' εκείνος και αυτό με εξέπληξε λιγάκι. 

Ο ΟΝΟΣ καμμία μέριμνα δεν έχει περί τούτου, πέραν της κοινωνικής πλέον διάστασης που προσλαμβάνει το θέμα που πραγματεύεται. Επίσης δηλώνει ότι δεν είναι λάτρης κανενός δόγματος, αίρεσης ή σέχτας. Έτυχε να γνωρίσει τα της υμνογραφίας συμπτωματικά όπως και ο φίλος Γιάννης Μακριδάκης, και επειδή πολλά ακούσματα της υμνογραφίας του Πάσχα είχαν εντυπωθεί για τα καλά στη μνήμη του, ασχολήθηκε λίγο πιο σοβαρά με το θέμα έχοντας οδηγό και δάσκαλο τον Γιώργο Κακουλίδη.

Στο θέμα μας
Με την ευκαιρία λοιπόν του Πάσχα θέλησα να σας κάνω γνωστά μερικά εξαίσια κατά την άποψή μου "ακούσματα" της Μεγ. Εβδομάδας, φτιάχνοντας ένα σύντομο οδηγό ακρόασης ανά ημέρα. Πολλά από αυτά θα αναγκαστείτε να ψάξετε να τα βρείτε μόνοι σας στο youtube, και άλλα (αυτά που με συγκινούν περισσότερο) τα ανέβασα στο youtube συνοδεία φωτογραφιών από τη φύση και μόνο, και αυτό έχει το συμβολισμό του. Πιστεύω δε ότι θα συμμεριστείτε την ανάγκη όλου του προλόγου που εκτέθηκε.

Αρχίζουμε από το βράδυ της Μ. Δευτέρας (μιας και η Κυριακή πέρασε): Θα ακούσετε το Ιδού ο Νυμφίος έρχεται και το εξαποστειλάριο Τον Νυμφώνα σου βλέπω (υπάρχουν στο youtube δεκάδες εκτελέσεις και "εκτελέσεις" αλλά η κατ' έθιμο εμφάνιση του Ψωμιάδη στα κανάλια ως ιεροψάλτη-εκτελεστή αυτών των δύο ύμνων κάνει απεχθή οποιαδήποτε επιθυμία ακρόασής των). Αξιοπρόσεκτος είναι ο κανόνας "Τώ δόγματι το τυραννικώ" (ήχος Β) του Κοσμά τόσο για το λυρικό αλλά και επικό μέλος του (παρότι είναι σε ήχο Β) όσο και για τη "σπιρτάδα" του ρυθμού του.

Το βράδυ της Μ. Τρίτης θα ακούσετε πάλι το Ιδού ο Νυμφίος έρχεται και το εξαποστειλάριο Τον Νυμφώνα σου βλέπω, τον κανόνα Της πίστεως εν πέτρα με στερεώσας (ήχος Β) με τα ίδια μελωδικά και ρυθμικά χαρακτηριστικά αυτού της Μ. Δευτέρας. Μετά τον κανόνα ακούστε του 4 πρώτους αίνους σε ήχο Πρώτο και μετά κάντε τη γιατί σας περιμένει άγριο μαστίγωμα με το τροπάριο της Κασσιανής- Η εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσούσα γυνή (το υπερ-αγιοποιημένο έκδοχο του μισογυνισμού). Είναι ο ύμνος κάθε μισογύνη οπαδού του Ι. Χρυσοστόμου. Έχει δυστυχώς περάσει στην κοινή αντίληψη και με τη συνδρομή δεκάδων καλλιτεχνών-τραγουδιστών, ως το τροπάριο των τροπαρίων και ως αυτό που σε καθιερώνει ως μέγα μαϊστρο της βυζαντινής τέχνης.

Το βράδυ της Μ. Τετάρτης θα ακούσετε τον κανόνα του Κοσμά Τμηθείση τμάται (ήχος πλάγιους του Δευτέρου). Η τέχνη του Κοσμά αναδεικνύεται στον κατ' εξοχή βαρετό μελωδικά και ανοικονόμητο ρυθμικά ήχο. Δυστυχώς, θα πρέπει να μείνετε ως το τέλος της ακολουθίας για να ακούσετε ίσως το πιο επαναστατικό τροπάριο της ορθοδοξίας. Πρόκειται για έναν ύμνο στην αδελφοσύνη, την αλληλεγγύη, την ισότητα και κυρίως στη μετριοφροσύνη. Είναι το Μυσταγωγών σου Κύριε τους μαθητάς σε ήχο πλάγιο του πρώτου, αγνώστου υμνογράφου.


Το βράδυ της Μ. Πέμπτης το πρώτο ευαγγέλιο, το κατά Ιωάννη, ίσως το πιο ανθρώπινο από το σύνολο των αναγνωσμάτων του ευαγγελίου. Μια αφήγηση-αποθέωση της ανθρώπινης  διάστασης του Χριστού. Μεγάλης έκτασης (20 λεπτά ανάγνωση) απαιτεί βαθύ ψυχισμό εκ μέρους του αναγνώστη για να εισβάλλει η ανάγνωση στον ακροατή. Στη συνέχεια, από τα 160 σχεδόν τροπάρια (αντίφωνα, αίνοι, εξαποστειλάρια, προκείμενα) ξεχώρισα μόνο τους αίνους (Δύο και πονηρά εποίησεν, κ.λπ.) σε ήχο Τρίτο δυστυχώς σχεδόν στο τέλος της ακολουθίας. Φυσικά υπάρχουν και μερικά άλλα αξιοπρόσεκτα τροπάρια αλλά ο μεγάλος αριθμός και η ανά τροπάριο εναλλαγή ήχων κουράζει και τον πιο εξασκημένο ψάλτη κάτι που κάνει αδύνατη την ερμηνευτική προσέγγιση εκ μέρους του ψάλτη αλλά και αδόκιμη οποιαδήποτε εκ μέρους μου σύσταση ακρόασης.

Το πρωί της Μ. Παρασκευής στην ακολουθία των Μεγάλων Ωρών (αρχίζει συνήθως πολύ πρωί) προσέξτε το τροπάριο Ελκόμενος επί Σταυρού (ήχος πλάγιος του Πρώτου-αγνώστου υμνογράφου) στην τρίτη Ώρα. Ένα παραπονιάρικο ξέσπασμα του Χριστού πάνω στο Σταυρό, θέμα που αποτέλεσε πηγή έμνευσης τόσο στη Ζωγραφική όσο και στον κινηματογράφο (Ο Μύλος και ο Σταυρός). 

Μετά τις Ώρες και κανονικά πριν τις 12 το μεσημέρι γίνεται η Αποκαθήλωση, γνωστή και ως Εσπερινός της Μ. Παρασκευής. Αμέσως με την έναρξη ακούμε το πρώτο στιχηρό του Εσπερινού Πάσα η κτίσις ηλλοιούτο φόβω σε ήχο Πρώτο, αγνώστου υμνογράφου. 


Στο τέλος δε του εσπερινού (πράξη της αποκαθήλωσης) στο Δόξα και Νύν των Αποστίχων ακούμε σε ήχο πλάγιο του Πρώτου το Σε τον Αναβαλλόμενον το Φώς, ώσπερ ιμάτιον. Εϊναι ο θρήνος, το μοιρολόϊ της απώλειας, αλλά και ο ύμνος στην προσδοκία της ανάστασης. Αν έχετε την τύχη να πέσετε σε καλό ερμηνευτή θα σας αγγίξει νομίζω, θυμίζοντάς σας τα δικά μας μοιρολόγια.


Το βράδυ της Μ. Παρασκευής τα γνωστά μας εγκώμια (εφεύρημα των 200 τελευταίων ετών) και κατά την περιφορά του επιταφίου ψάλλεται σπανίως το Τον ήλιο κρύψαντα τας ιδίας ακτίνας, σε ήχο πλάγιο του Πρώτου. Είναι το γνωστό σε πολλούς από εμάς Δός μοι τούτον τον ξένον:
Τὸν ἥλιον κρύψαντα τὰς ἰδίας ἀκτίνας, 
καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ διαρραγέν, τῷ τοῦ Σωτῆρος θανάτῳ, 
ὁ Ἰωσὴφ θεασάμενος, προσῆλθε τῷ Πιλάτῳ καὶ καθικετεύει λέγων· 
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ· 
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ὁμόφυλοι μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς ξένον· 
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ξενίζομαι βλέπειν τοῦ θανάτου τὸ ξένον· 
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅστις οἶδεν ξενίζειν τοὺς πτωχούς τε καὶ ξένους· 
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν Ἑβραῖοι τῷ φθόνῳ ἀπεξένωσαν κόσμῳ· 
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ἵνα κρύψω ἐν τάφῳ, ὃς ὡς ξένος οὐκ ἔχει τὴν κεφαλὴν ποῦ κλῖναι· 
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ἡ Μήτηρ καθορῶσα νεκρωθέντα ἐβόα· 
Ὦ Υἱὲ καὶ Θεέ μου, εἰ καὶ τὰ σπλάγχνα τιτρώσκομαι, 
καὶ καρδίαν σπαράττομαι, νεκρόν σε καθορῶσα, 
ἀλλὰ τῇ σῇ ἀναστάσει θαρροῦσα μεγαλύνω. 
Καὶ τούτοις τοίνυν τοῖς λόγοις δυσωπῶν τὸν Πιλᾶτον 
ὁ εὐσχήμων λαμβάνει τοῦ Σωτῆρος τὸ σῶμα, 
ὃ καὶ φόβῳ ἐν σινδόνι ἐνειλήσας καὶ σμύρνῃ, κατέθετο ἐν τάφῳ 
τὸν παρέχοντα πᾶσι ζωὴν αἰώνιον καὶ τὸ μέγα ἔλεος.

Αυτός ήταν ο παλαιόθεν Επιτάφιος Θρήνος που αντικαταστάθηκε από τα Εγκώμια και ψέλνεται σπάνια πια στην περιφορά αντικαθιστάμενος και σε αυτή τη περίπτωση από το Άγιος ο θεός ! Αξιολογήστε αυτές τις αλλαγές... στα εθιμικά της ορθοδοξίας.

Στην επάνοδο στο ναό αρχίζει ο πολύπαθος κανόνας Κύματι θαλάσσης, που τον ακούμε και το βράδυ της ανάστασης με την έναρξη της ακολουθίας. Τον κανόνα αυτό τον δόμησε ο Κοσμάς, γράφοντας τους Ειρμούς (δηλαδή το πρώτο τροπάριο κάθε ωδής). Κάθε κανόνας αποτελείται από 3 ώς 9 ωδές και κάθε ωδής το πρώτο τροπάριο λέγεται ειρμός γιατί πάνω σε αυτό στηρίζεται η μελωδία και ο ρυθμός των υπολοίπων τροπαρίων της. Με την πάροδο των αιώνων μερικοί ειρμοί αυτού του κανόνα "εξαφανίστηκαν" από επίδοξους υμνογράφους που εκμεταλλέυτηκαν την μη ύπαρξη τροπαρίων σε κάθε ωδή. Το αποτέλεσμα είναι ότι ως συνδημιουργοί του κανόνα εμφανίζονται ο ...Μάρκος ο μοναχός και η ...Κασσία η μοναχή, εγκαταλελειμμένη ερωμένη του αυτοκράτορα Μιχαήλ, η οποία για να θέλξει τον πρώην εραστή της έγραψε μερικά τροπάρια του κανόνα αλλά αναπλήρωσε και δύο από τους ειρμούς του. Εδώ θα μου πείς ότι η "αγία" Ειρήνη η Αθηναία τύφλωσε τον ανήλικο γυιό της και να γίνει αυτή αυτοκράτορ, δεν θα δίσταζε το κογκλάβιο να "αποκεφαλίσει" ολίγον τί τον κανόνα του Κοσμά ; (Προσέξτε την εμφανή αναντιστοιχία των τροπαρίων με τους ειρμούς αλλά και την αναντιστοιχία στο ρυθμό και το λόγο μεταξύ των ωδών).

Σημείωση: Η τάξη της ακολουθίας του Επιταφίου που παρέθεσα δεν ακολουθείται σε όλους τους ναούς. Συνήθως προηγείται ο κανόνας, μετά λέγονται τα εγκώμια και μετά γίνεται η περιφορά. 

Το Μ. Σάββατο το πρωί: η αφήγηση του ΙΕ! αναγνώσματος, προφητεία Δανιήλ για τους τρεις παίδας εν τη καμίνω του Ναβουχοδονόσορα (απαιτεί γνώση του κειμένου και θεατρική αφήγηση η οποία να συνδέσει ακουστικά και από άποψη θεατρικότητας την αφήγηση με τον ύμνο των τρίων Παίδων που αμέσως ακολουθεί (τον Κύριον υμνείτε) και αμέσως μετά τον ύμνο το προκείμενον Ανάστα ο Θεός (λέγεται ότι εκείνη τη στιγμή γίνεται η πρώτη ανάσταση). 

Στη συνέχεια και μετά το ευαγγέλιον το χερουβικόν Σιγησάτω πάσα σάρξ βροτεία-σε ήχο πλάγιο του Πρώτου (χερουβικό που ψέλνεται μόνο αυτή τη μέρα).

Το βράδυ της Ανάστασης: Ξεκινά με τον κανόνα Κύματι θαλάσσης, μετά το Δεύτε λάβετε φώς και μετά το ευαγγέλιο της Ανάστασης. Αμέσως μετά  η ...μαγειρίτσα!


Γιατί όλοι σχεδόν φεύγουν μετά το ευαγγέλιο, σαν να επείγονται να φάνε μετά από 50 μέρες απεργίας πείνας. Σχεδόν κανείς δεν κάθεται να ακούσει τον κανόνα της Ανάστασης αλλά και τους αίνους. Μιλάμε για περίπου 30-35 λεπτά σαγηνευτικής ακρόασης του ύμνου της Άνοιξης. Είναι ο κανόνας Αναστάσεως ημέρα του Δαμασκηνού (ποίηση και μελοποίηση, σε ήχο Πρώτο, δική του). Ακούστε τον κανόνα ολόκληρο, θα τον βρείτε σε πολλές εκτελέσεις. 

Μετά τον κανόνα το εξαποστειλάριο Σαρκί υπνώσας και μετά στους αίνους ακούστε τους 4 τελευταίους με το Δοξαστικό τους σε ήχο πλάγιο του Πρώτου. Όλους επίσης τους αίνους θα τους βρείτε στο youtube.


Καλή ακρόαση, καλή μας ανάταση.

*Οι πηγές (βικιπαίδεια) έχουν "μολυνθεί" από τους ταλιμπάν της "ορθοδοξίας" και για το συγκεκριμένο ζήτημα τις θεωρώ όχι απλά ανακριβείς αλλά και εργαλείο φασιστοορθόδοξης προπαγάνδας.
σημειώσεις:
1. επέλεξα ακούσματα του Γ. Κακουλίδη αποκλειστικά. Θεωρώ ότι η σεμνότητά του, η εντιμότητά του και η βαθειά του πίστη στο θείο κι όχι στη θεσμική εκκλησία επιβάλλουν το στοιχείο της κατάνυξης στους μελισμούς του. 
2. η επιλογή να ντυθούν με εικόνες από τη φύση τα τροπάρια-video που ανέβασα στο youtube για τις ανάγκες της ανάρτησης είναι ηθελημένη συνειδητά.
3. θεωρώ ότι μέσα στη χριστιανική πίστη και στις καθ' ημάς πρακτικές της έχουν εισχωρήσει στοιχεία πανάρχαιων πολιτισμών (π.χ. ο Λυχνικός ύμνος των Εσπερινών), κάτι που συνέβη και συμβαίνει με όλες τις ανά τον κόσμο θρησκευτικές πρακτικές. Θα το διαπιστώσει κανείς μελετώντας π.χ. εκτενέστερα την πρώτη περίοδο της μελοποιημένης υμνογραφίας. Βέβαια η καθιέρωση του χριστιανισμού σαν επίσημης θρησκείας του ρωμαϊκού και μετέπειτα βυζαντινού κράτους μετέφερε την έναρξη της διαπάλης για εξουσία στο πεδίο της θρησκευτικής πίστης με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα. Και έτσι δυνάμωνε ο ρόλος της θρησκείας και των θεσμικών της εκφράσεων στο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο σε βαθμό που σε πολλές περιπτώσεις εξουσία και εκκλησία ταυτίστηκαν επί μακρόν (η πιο χαρακτηριστική περίπτωση διαχρονικά είναι η χώρα μας). Δεν ξενίζει λοιπόν και η συνακόλουθη κατάντια της υμνογραφίας που στην περίπτωσή μας (ελλάδα) βούτηξε σε βούρκους ξετσίπωτης "αγιοσύνης" κάθε δυνάστη, κάθε σφαγέα της ανθρωπότητας, κάθε προύχοντα του τόπου μας. Θυμάται κανείς το "Πολυχρόνιον Κύριε ποίησε τον Βασιλέα Ημών" που μέχρι το δημοψήφισμα της χούντας το 1968 ψελνόταν δια διατάγματος της ιεράς συνόδου σε όλους τους ναούς της χώρας τη στιγμή της κορύφωσης της λειτουργίας (λίγο πριν την ανάγνωση του Ευαγγελίου !) ; 
4. Η ενσωμάτωση στην υμνογραφία των κειμένων της Παλαιάς Διαθήκης (εβραίκά κείμενα από ψαλμούς κυρίως του Δαυίδ, αλλά και από προφητείες) έτσι όπως αυτά αποδόθηκαν στην ελληνιστική από του Εβδομήκοντα είναι χαρακτηριστική και έντονη. Άλλωστε η δομή του Κανόνα στηρίζεται πάνω στην ιστόρηση της Π. διαθήκης όπως αυτή εκτίθεται στις εβραϊκές γραφές. Αυτά προς πληροφόρηση και μόνο...

Παρασκευή 4 Απριλίου 2014

μια τουφεκιά που κάλεσε την άνοιξη να ρθεί....

και το θάνατο να φύγει...


απάντηση στην Ύβρι,
...γιατί πάντα μες στη ψυχή φωλιάζει πότε φοβισμένο και πότε αγέρωχο το Μέλλον. ακόμη και στις τελευταίες στιγμές, την τελευταία του καθενός στιγμή. ακέραια διάγνωση, αλάνθαστη θεραπεία για την αιωνιότητα. 

τούτη η τουφεκιά ήταν για τους Απέναντι, όπου κι αν στέκονταν φοβισμένοι, αποσβολωμένοι, ανίκανοι, μοχθηροί. κι' ήταν ο κρότος της τραγούδι. σαν το τραγούδι της φωτιάς που κάποτε άναψε ο Κώστας και φώτισαν οι δρόμοι της Γένοβα. σαν την πτώση του Ίκαρου στο κάστρο στο μόλυβο, σαν του καπετάν Νέστου το ουρλιαχτό. σαν το μακρόσυρτο ανά τους αιώνες μοιρολόϊ της ιφιγένειας.

Θυσίες,
είδωλα θεών, ασινών κριτών εγκώμιο και μοναχικών οδοιπόρων ευαγγέλια. άνθη ακήρατα σε αποξηραμένους κορμούς των ερήμων.

Δημήτρης Χριστούλας (4 Απρίλη 2012)

έγραψαν:

Τρίτη 1 Απριλίου 2014

Το κασέ του Κασσή

για το γάλα των παιδιών μας ρε γαμώτο

Σε τεντωμένο σχοινί η σχέση της κυβέρνησης με την τρόϊκα και το Δ.Ν.Τ. Κάτι που ίσως σημάνει και απρόβλεπτες εξελίξεις στο ΕΚΟΦΙΝ που αρχίζει σήμερα στην Αθήνα. Η αιτία της πιθανής αυτής ρήξης με απρόβλεπτες συνέπειες για τη χώρα αλλά και τη δημοσιονομική σταθερότητα στην Ευρώπη, βρίσκεται στις παράλογες, σύμφωνα με τον σύμβουλο του πρωθυπουργού Χρύσανθο Λαζαρίδη, απαιτήσεις του Μιχάλαη Κασσή, βουλευτή του Βενιζέλου. 

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Εδώ και καιρό ο εν λόγω βουλευτής σήκωσε το ανάστημά του, ενθυμούμενος τα φοιτητικά του χρόνια στην ΠΑΣΠ, κατά της υπερψήφισης του πολυνομοσχεδίου στο οποίο η διάταξη για το γάλα θα επέφερε πλήρη αφανισμό της ελληνικής πτηνοτροφίας. Μέχρι και την προηγούμενη Τετάρτη και αφού είχε παραιτηθεί ένας κοτζάμ υφυπουργός, ο Μιχάλης έμενε ασυγκίνητος στις εκκλήσεις της κυβέρνησης και του Βενιζέλου να μην επιμείνει στις θέσεις του και να ψηφίσει τουλάχιστον τη διάταξη για το γάλα. 

Παληά καραβάνα ο Μιχάλης, κάτι που δεν υπολόγιζαν σωστά τόσο οι κυβερνητικοί στρατονόμοι όσο και η τρόΙκα την ώρα που έκοβαν το τσέκ της αμοιβής για τη στήριξη που παρέχει ο Μιχάλης στην κυβερνητική πολιτική. Αμοιβή που εδώ και τρία χρόνια δεν έχει πάρει καμμιά αύξηση, για κανέναν είναι αλήθεια βουλευτή αλλά και δημοσιογράφο, παρά την άνοδο του πληθωρισμού και το ολοέν και πιο επικίνδυνο του επαγγέλματος. 

Πέμπτη πρωί και η αγωνία είχε φθάσει στο κατακόρυφο. Η κυβέρνηση διαπραγματευόταν σκληρά με την τρόϊκα προκειμένου να εκχωρηθεί ένα ποσό από το πρωτογενές πλεόνασμα σαν αύξηση τόσο στον Μιχάλη όσο και σε όποιον άλλο βουλευτή στήλωνε τα πόδια στο πολυνομοσχέδιο. Η τρόϊκα επέμενε πως δεν υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα και όλες οι συζητήσεις φθάναν σε αδιέξοδο.

Και ώ του θαύματος η σωτηρία ήλθε από κεί που δεν την περίμενε κανείς. Ο κυρ Φώτης που τον είχαν ξεχάσει στα αζήτητα τόσο καιρό, τηλεφώνησε στον Στουρνάρη, αφού πριν συμβουλεύτηκε τον Γρηγόρη τον Ψαρριανό, και του είπε πως από την αμοιβή των βουλευτών της ΔΗΜΑΡ, αμοιβή που είχε υποστεί μείωση λόγω της διακριτικής αποχώρησης της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση, θα εκχωρείτο ένα μερίδιο για να καλύψει τις επαυξημένες απαιτήσεις του Μιχάλη αλλά και τις απαιτήσεις που θα εγείροντο από όποιον άλλο βουλευτή ήθελε εκείνες τις κρίσιμες στιγμές να συμμερισθεί την αγωνία της κυβέρνησης για τις τύχες της χώρας.

Όπως είναι γνωστό από την εποχή του πρώτου μνημονίου έχει προβλεφθεί ένα κονδύλι περίπου δύο δις ευρώ ετησίως για τη σωτηρία της χώρας και την δημοσιονομική της σταθερότητα. Αυτό το κονδύλι καταμεριζόταν σαν αμοιβή τόσο σε βουλευτές που αφουγκράζονταν την αγωνία της κυβέρνησης και της τροϊκας, όσο και σε δημοσιογράφους και ΜΜΕ που αυτή την αγωνία θα την έκαναν κτήμα όλου του ελληνικού λαού. Η πνευματική και καλλιτεχνική πρωτοπορεία της χώρας είχε από χρόνια τονίσει αυτή την ανάγκη και μάλιστα ήταν de facto δικαιούχος αυτού το επιδόματος από κείνα τα χρόνια.

Έλα όμως που από τότε που θεσπίστηκε το επίδομα οι βουλευτές που το δικαιούνται όλο και λιγοστεύουν. Έχει άδικο ο Μιχάλης λοιπόν που ζήτησε αύξηση μιας και υπάρχει και σε αυτό τον κουμπαρά ένα πλεόνασμα πρωτογενές;

Πέμπτη μεσημέρι και αφού κοντέψαμε να προκαλέσουμε διεθνές διπλωματικό επεισόδιο εμπλέκοντας και τις ελβετικές τράπεζες όλα είχαν τακτοποιηθεί. Η κυβέρνηση όρισε τον υπουργό εξωτερικών, με μεγάλη πείρα σε τέτοια θέματα και δεινό διαπραγματευτή περί τα δημοσιονομικά, και όλα είχαν ευτυχές τέλος, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι και το κυριώτερο χωρίς να ακουστεί κιχ από τους άλλους βουλευτές που ψήφισαν ή ήταν σε επιφυλακή, αν κάτι στράβωνε, να ψηφίσουν ΝΑΙ στο νομοσχέδιο. Ούτε και αυτοί που παριστάνουν τους υπουργούς και μεταξύ μας κάνουν πιο ανθυγιεινή δουλειά από τον Μιχάλη, τόλμησαν αλλά ούτε και η Γιαταγάνα (από τους εν επιφυλακή) που δεν σήκωνε μύγα στο γιαταγάνι της όταν  τις "ηρωϊκές της εποχές" κονταροχτυπιόταν με τα κυκλώματα του Μπένυ πάνω στη Σαλονίκη, δεν τόλμησε να αντιταχθεί στην αύξηση του επιδόματος του Μιχάλη. Ο Μιχάλης πάλεψε σαν παλλικάρι και κέρδισε.

Το θέμα πάντως μπορεί για τον Μιχάλη να είχε αίσιο τέλος αλλά για το Στουρνάρι και τις σχέσεις μας με τους δανειστές τώρα περιπλέκει την κατάσταση. Τόσο που στο ΕΚΟΦΙΝ οι τροϊκανοί και οι σύμμαχοί τους θα μας κάνουν άγριο στρίμωγμα. Αντίθετοι σε κάθε αύξηση, μιας και ο κουμπαράς για την εξυπηρέτηση του χρέους δεν έχει ρέντες πια λόγω απροθυμίας των υπηκόων να πληρώνουν φόρους και χαράτσια, θα εγείρουν θέμα Μιχάλη Κασσή, δίνοντας με αυτό τον τρόπο μεγαλύτερη αίγλη στο γιαννιώτικο παληκάρι μας.  

Αυτή είναι η αλήθεια κι αν θέλετε την πιστεύετε. Όσο για το άλλο που γράφτηκε και ακούστηκε ότι δήθεν διασπάστηκε το οικογενειακό "ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ" των Παπαδοπουλαίων ήταν ...πρωταπριλιάτικο σόου εν όψει των εκλογών.

Παληές εποχές...Γυιός και μπαμπάς μαζί. 
Με ποιόν πήγε η μαμά ; Όχι, δεν έφτιαξε δικό της "ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ" και πήγε με το γυιό.